Στις 8 Απριλίου λήγουν οι ευνοϊκές ρυθμίσεις για την δήλωση αυθαιρέτων
Λήγει σε μια εβδομάδα η προθεσμία για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων. Όσοι δεν προσέλθουν να κάνουν τις απαραίτητες διαδικασίες θα πληρώσουν τσουχτερά πρόστιμα.
Σύμφωνα με το «Έθνος της Κυριακής» όσοι ενδιαφέρονται να προλάβουν την προθεσμία πρέπει να ακολουθήσουν τον εξής οδηγό ερωτήσεων και απαντήσεων:
1.Ποιες κινήσεις πρέπει να ακολουθήσω ως ιδιοκτήτης αυθαιρέτου;
Πρέπει να απευθυνθείτε σε έναν μηχανικό και μετά την αυτοψία που θα κάνει θα είναι σε θέση να υπολογίσει με ακρίβεια το πρόστιμο που θα κληθείτε να καταβάλλετε.
Για τον ακριβή υπολογισμό του προστίμου απαιτείται να γνωρίζει την τιμή ζώνης της περιοχής και το πότε έλαβε χώρα η εκάστοτε αυθαιρεσία.
2.Ποια δικαιολογητικά χρειάζεται να προσκομίσω;
Αν η αίτηση γίνεται από τον ιδιοκτήτη το δικαιολογητικό που απαιτείται είναι το έντυπο Ε9.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, πρέπει να προσκομίζεται κάποιο έγγραφο που θα επιβεβαιώνει το έννομο συμφέρον (μισθωτήριο, εργολαβικό συμφωνητικό κ.ό.κ.).
Αν έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια χρειάζεται το έγγραφο της άδειας και τα σχέδιά της (τοπογραφικό, κατόψεις, τομή κ.λ.π).
Σε περίπτωση που έχουν υποβληθεί άδεια και σχέδια σε προηγούμενο πλαίσιο ρύθμισης αυθαιρέτων πρέπει να προσκομίζονται και αυτά τα στοιχεία.
3.Τι θα κάνω με το Κτηματολόγιο;
Το Κτηµατολόγιο, σύμφωνα με την εφημερίδα «Έθνος», ζητά µόνο δήλωση ιδιοκτησίας.
∆εν ασχολείται µε τον χαρακτήρα των κτιρίων (εάν είναι αυθαίρετα ή νόµιµα), εκτός και αν έχει γίνει σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας.
Σε αυτή την περίπτωση, όµως, τα αυθαίρετα θα έχουν τακτοποιηθεί. Να θυµάστε, ωστόσο, ότι η δήλωση στο Κτηµατολόγιο είναι υποχρεωτική για κάθε είδους ακίνητο.
4.Τι κέρδος θα έχω αν δηλώσω το αυθαίρετο έως τις 8 Απριλίου;
Βάσει όσων ισχύουν μέχρι σήμερα, όσοι σπεύσουν να δηλώσουν τα αυθαίρετα τους έως τις 8 Απριλίου θα τύχουν έκπτωσης ύψους 10% επί του προστίμου.
5.Τι πρόστιμο θα μου επιβληθεί αν χάσω την προθεσμία;
Όσοι χάσουν την ημερομηνία και προβούν σε δήλωση στο διάστημα από τις 9 Απριλίου έως τις 8 Οκτωβρίου θα πληρώσουν πρόστιμα προσαυξημένα κατά 10%.
Αντίστοιχα, όσοι ιδιοκτήτες προβούν σε τακτοποίηση μετά τις 8 Οκτωβρίου και έως τις 9 Νοεμβρίου 2019 θα έχουν προσαύξηση στα πρόστιμα κατά 20%.
6.Συνοπτικά ποια είναι τα οφέλη της δήλωσης ενός αυθαιρέτου τώρα;
- Δίνεται επιπλέον μείωση του προστίµου κατά 10%για τις δηλώσεις έως 8/4/2019.
- Υπάρχει δυνατότητα εξόφλησης των προστίµων σε 100 δόσεις.
- Προβλέπεται επιπλέον μείωση του προστίμου κατά 20% για την εφάπαξ εξόφλησή του.
- Δίνεται παράταση επιπλέον δύο ετών στην τακτοποίηση αυθαίρετων σε όσους αδυνατούν οικονοµικά να πληρώσουν τα πρόστιμα και προβλέπεται µείωση σε όσους έχουν µία και µοναδική κατοικία, όπως προκύπτει από το Ε9.
- Προβλέπονται μειώσεις από 15% έως και 30% σε πολλές ευπαθείς οµάδες πληθυσµού, όπως ΑµεΑ, πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, άνεργοι, δικαιούχοι εισοδήµατος κοινωνικής αλληλεγγύης, παλιννοστούντες. Ειδικά στις περιπτώσεις των ΑµεΑ οι µειώσεις μπορούν να φτάσουν έως και το 85%.
- Προβλέπεται η δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαιρέτου σε εξ αδιαιρέτου οικόπεδο χωρίς τη συμφωνία όλων των συνιδιοκτητών.
- Προβλέπεται μείωση κατά 40% του προστίμου για κτίσµατα που χτίστηκαν από το 1983 έως το 1993.
- Ισχύουν εκπτώσεις έως 60% για τη στατική ενίσχυση του κτιρίου, ανάλογα µε τη σεισµικότητα της περιοχής.
- Προβλέπονται μειώσεις 30% έως 50% για αυθαίρετα στα οποία θα ολοκληρωθεί η ενεργειακή αναβάθμιση
- Μειώνεται έως και στο μισό το πρόστιµο σε περίπτωση που δαπανώνται ποσά για την εκτέλεση εργασιών προσαρµογής των κτιρίων που βρίσκονται εντός παραδοσιακού οικισµού.
- Μειώνεται έως 65% το ποσό για αυθαίρετα στα οποία θα γίνουν ταυτόχρονα δύο από τις τρεις ενέργειες α) στατική ενίσχυση β) ενεργειακή αναβάθµιση και γ) εργασίες προσαρµογής του κτιρίου σε παραδοσιακό οικισµό.
- Επιπλέον το κτίσµα εξαιρείται από την κατεδάφιση.
- Ο ιδιοκτήτης θα μπορεί να προβεί σε οποιαδήποτε δικαιοπραξία, όπως πώληση, μεταβίβαση, ενοικίαση κ.λ.π., αλλά και να ενταχθεί σε προγράµµατα όπως το «Εξοικονομώ κατ’ οίκον», συντήρησης ή επισκευής του ακινήτου του, ακόµα και να το βάλει υποθήκη.
7.Ποιο είναι το προβλεπόµενο ύψος παραβόλων για την αίτηση υπαγωγής στον νόµο;
Για να υπαχθεί κάποιος στον νόµο, θα πρέπει να καταβάλει ένα παράβολο, το ύψος του οποίου εξαρτάται από το μέγεθος της αυθαιρεσίας και διαμορφώνεται ως εξής:
- Για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση έως 100 τ.µ., παράβολο 250 ευρώ.
- Για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση 101 έως 500 τ.µ., παράβολο 500 ευρώ.
- Για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση άνω των 500 έως και 2.000 τ.µ., παράβολο 1.000 ευρώ.
- Για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση άνω των 2.000 τ.µ. και έως 5.000 τ.µ., παράβολο 4.000 ευρώ.
- Για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση άνω των 5.000 τ.µ., παράβολο 10.000 ευρώ.
8.Τι ισχύει για τα αυθαίρετα ακίνητα που κατασκευάστηκαν µετά τον Ιούλιο του 2011;
Μπορούν να υπαχθούν στον νόµο και να τακτοποιηθούν; Όχι. Η 28η Ιουλίου 2011 είναι η «κόκκινη γραµµή» μετά την οποία κανένα αυθαίρετο δεν μπορεί να νοµιµοποιηθεί.
Όσα αυθαίρετα χτίστηκαν μετά από αυτή την ηµεροµηνία θεωρούνται εκτός νόµου και κρίνονται άµεσα κατεδαφιστέα.
Επιπλέον, σε όσα αυθαίρετα αυτής της κατηγορίας εντοπίζονται από τις Αρχές, θα επιβάλλονται βαρύτατα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης, ενώ προβλέπονται και ποινικές κυρώσεις για τις σοβαρές πολεοδοµικές παραβάσεις.
9.Τι πρόστιµα προβλέπονται για ένα αυθαίρετο;
Μόλις εντοπιστεί ένα αυθαίρετο επιβάλλονται δύο πρόστιµα: Πρόστιµο ανέγερσης και Πρόστιµο διατήρησης.
Το πρόστιμο ανέγερσης εξαρτάται από το μέγεθος του αυθαιρέτου και την αξία της περιοχής όπου κτίστηκε το αυθαίρετο, σύµφωνα µε το σύστηµα αντικειμενικών αξιών.
Σε περίπτωση που η παράβαση είναι «μικρή», π.χ. µια πέργκολα, µια καµινάδα κ. λ.π., το ελάχιστο προβλεπόµενο ύψος του προστίµου ανέγερσης είναι 250 ευρώ.
Ενώ το πρόστιµο διατήρησης είναι ίσο µε το 50% του προστίµου ανέγερσης και καταβάλλεται από τον χρόνο σύνταξης της έκθεσης αυτοψίας του αυθαιρέτου και για κάθε συνεχόµενο χρόνο μέχρι την κατεδάφιση ή τη νοµιµοποίησή του.
Το ελάχιστο ύψος του προστίµου διατήρησης είναι 100 ευρώ.
10.Υπάρχει περίπτωση διαγραφής αυτών των προστίµων;
Μόνο εάν ο ιδιοκτήτης προχωρήσει στη λεγόµενη αυτοκατεδάφιση, διαδικασία η οποία πήρε παράταση έως τη λήξη του νόµου στις 9 Νοεµβρίου 2019.
Ο ιδιοκτήτης κατεδαφίζει αυτοβούλως το αυθαίρετό του, πληρώνοντας παράβολο 500 ευρώ, ακολουθεί αυτοψία των αρµοδίων και σύνταξη πρωτοκόλλου συµµόρφωσης, ώστε να διαγραφούν τα πρόστιµα.
Η διαδικασία μπορεί να ακολουθηθεί µόνο µία φορά για κάθε ακίνητο. Εάν αποδειχθεί ότι δεν συµµορφώθηκε, τα πρόστιµα επιστρέφουν.
11.Τι θα απογίνουν τα αυθαίρετα που δεν θα υπαχθούν στον νόµο;
Μετά τη λήξη του νόµου, τον προσεχή Νοέµβριο, όσες αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις θα εντοπίζονται από τους ελεγκτές δόµησης θα κατεδαφίζονται άµεσα είτε βρίσκονται στο στάδιο της ανέγερσης είτε έχουν ολοκληρωθεί.
12.Τι ορίζουν οι νέες προβλέψεις για την προσωρινή οριοθέτηση ρεµάτων;
Μέχρι να γίνει η οριστική οριοθέτηση ενός ρέµατος και προκειµένου να διευκολυνθούν τόσο οι πολίτες όσο και οι μηχανικοί, προσφάτως ψηφίστηκε ρύθµιση βάσει της οποίας ως ρέµα ορίζεται η απόσταση από τη βαθιά κοίτη στα μεγάλα ρέµατα και εκατέρωθεν ώστε να µην μπορούν να νοµιµοποιηθούν κτίσµατα σε αυτά τα σηµεία. Συγκεκριµένα προβλέπεται:
- Για μεγάλα ρέµατα η απόσταση πρέπει να είναι 50 µέτρα δεξιά και 50 µέτρα αριστερά.
- Για μεσαία ρέµατα η απόσταση πρέπει να είναι 25 µέτρα δεξιά και 25 αριστερά.
- Για μικρά ρέµατα η απόσταση πρέπει να είναι 10 µέτρα δεξιά και 10 αριστερά.
13.Τι προβλέπεται για τα δασικά αυθαίρετα;
Η συγκεκριμένη κατηγορία αυθαιρέτων είναι εκτός του Ν. 4495/2017. Ωστόσο το υπουργείο Περιβάλλοντος διαμορφώνει το νομοσχέδιο για τις οικιστικές πυκνώσεις µε τακτοποίηση σε ορισμένες περιπτώσεις για 25 ή 40 χρόνια βάσει των διατάξεων που είχαν δοθεί σε δηµόσια διαβούλευση.
Οι συγκεκριμένες διατάξεις προέβλεπαν υψηλά πρόστιμα ανάλογα µε τα τετραγωνικά μέτρα του αυθαιρέτου, το έτος κατασκευής, την τιµή ζώνης της περιοχής, την έκταση του αγροτεμαχίου, την αξία δασικής γης και το κόστος αναδάσωσης στην περιοχή.
Προϋπόθεση, βέβαια, είναι ύστερα από έλεγχο να προκύψει ότι οι οικιστικές πυκνώσεις που δηλώθηκαν από τις δηµοτικές Αρχές πληρούν τους όρους ένταξης στον νόµο.
Σε κάθε περίπτωση έχει ξεκαθαριστεί ότι δεν πρόκειται να τακτοποιηθούν αυθαίρετα που βρίσκονται εντός αιγιαλού, ζώνης παραλίας, σε ρέµατα, σε κρίσιµη παράκτια ζώνη, σε αρχαιολογικό χώρο, σε περιοχές προστασίας, π.χ. NATURA, και σε αναδασωτέες εκτάσεις.
Παραδείγματα υπολογισµού προστίµου
Περίπτωση υπαγωγής αλλαγής χρήσης
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα του «Έθνους της Κυριακής», για αυθαιρεσία εµβαδού 47,47 τ.µ. σε υπόγειο χώρο (αλλαγή χρήσης από βοηθητικό σε κύριο χώρο) ακινήτου µε οικοδοµική άδεια, εντός σχεδίου και σε περιοχή µε τιµή ζώνης 1.250 ευρώ που έχει συντελεστεί την περίοδο μεταξύ των ετών 1993 και 2003, το αρχικό πρόστιµο είναι 2.135,93 ευρώ.
Εάν το αυθαίρετο δηλωθεί έως τις 8 Απριλίου, το πρόστιμο μειώνεται στα 1.922,34 ευρώ. Σε περίπτωση που πληρωθεί εφάπαξ έχει έκπτωση 20% (δηλαδή 1.537,87 ευρώ), ενώ αν πληρωθεί το 30%, υπάρχει έκπτωση 10%.
Αν ενταχθεί στον νόµο μετά την 8η Απριλίου 2019, το αρχικό πρόστιµο θα προσαυξηθεί κατά 10% (αλλά επί της ουσίας θα είναι αυξημένο κατά 20% συγκριτικά µε την περίοδο της έκπτωσης) και θα ανέλθει σε 2.349,53 ευρώ, αλλά αν πληρωθεί εφάπαξ θα είναι 1.879,62 ευρώ.
Πρόσθετες εκπτώσεις προβλέπονται για ενεργειακή αναβάθμιση και στατική επάρκεια, αλλά μέχρι τώρα ελάχιστοι κάνουν χρήση.
Περίπτωση προσαύξησης προστίμου ανάλογα με χρόνο υπαγωγής
Αν το πρόστιµο για αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση έχει υπολογιστεί σε 2.000 ευρώ, ο ιδιοκτήτης που θα το δηλώσει μέχρι τις 8 Απριλίου θα πληρώσει 1.800 ευρώ, σε περίπτωση που δηλώσει το ίδιο αυθαίρετο από 9 Απριλίου έως 8 Οκτωβρίου, θα πληρώσει 2.200 ευρώ, ενώ αν το δηλώσει από 9 Οκτωβρίου έως τις 9 Νοεμβρίου το πρόστιµο που θα καταβάλλει ανέρχεται στα 2.400 ευρώ.
Επί της ουσίας το ποσό που θα πληρώσει παραπάνω ανέρχεται σε 600 ευρώ για τους έξι μήνες καθυστέρησης.
Περιπτώσεις προστίμου αυθαιρέτων σε οικιστικές πυκνώσεις
Κατά το ίδιο δημοσίευμα, για σπίτι – α’ κατοικία σε έκταση 4 στρεµµάτων εµβαδού 120 τ.µ. µε 50 τ.µ. υπόγειο σε περιοχές όπως η Κρήτη, η Θεσσαλία ή η Ανατολική Αττική (Άρτεµις, Ραφήνα) και κατασκευασμένο μεταξύ 1975-2003, το ενιαίο δασικό πρόστιµο υπολογίζεται σε 5.954,95 ευρώ.
Εάν πληρωθεί εφάπαξ μειώνεται σε 4.763,96 ευρώ. Σε περίπτωση αποπληρωµής του σε 60 δόσεις, το ποσό της μηνιαίας δόσης ανέρχεται σε 59,55 ευρώ.
Για σπίτι – β’ κατοικία σε 4 στρέµµατα εµβαδού 80 τ.µ. µε 50 τ.µ. υπόγειο κατασκευασμένο μετά τις 31/12/2003, το ποσό του Ενιαίου ∆ασικού Προστίµου υπολογίζεται σε 41.125 ευρώ και µε εφάπαξ πληρωµή διαμορφώνεται σε 32.900 ευρώ. Με τη χρήση των 100 δόσεων, το μηναίο ποσό πληρωµής ανέρχεται σε 411 ευρώ.